Bana Uygun Mesleğe Nasıl Karar Vereceğim?

Öncelikle buraya tıklayarak hedef ya da meslek nasıl belirlenir yazısını okumanızı öneririm. Ayrıca Kim Ne Olmasın başlıklı yazımdan da birçok gencin hayallerini süsleyen bazı mesleklerin gerçekten ne tür beceriler istediğini okuyarak kararınızı şekillendirebilirsiniz. Farkındaysan başlaık "Bana en uygun meslek ne?" değil. "Nasıl Karar Vereceğim?"
Yani burada tek bir sonuç, tek bir doğru seçenek yok asla. Sana uygun olan bir sürü seçenek var. Onlardan sadece bir tanesini seçmek zorunda da değilsin. Birden fazla şey olabilirsin. Bu bir karar, bu bir seçim. Bunun farkında ol ve deneme sınavlarındaki gibi tek bir doğru cevap olduğunu düşünme sakın. Seçenekler de sen de zamanla bile değişeceksiniz, bundan emin olabilirsin.

Şimdi öncelikle kariyer.net'in katkılarıyla hazırlanmış aşağıdaki infografiğe bir bakalım ve kişilik tipimize uygun meslekler neler olabilir bir görelim.


Baştan şunu söyleyebilirim ki bir insanın ne olursa mutlu olacağını sadece tek bir test ile belirlemek aslında çok da sağlıklı değil. Bu resmi buraya bir "Fikir" olsun diye koydum. Durumu kendi üstümden anlatacağım.

1) Kişilik tipin ya o ya diğeri olmak zorunda değil.
Zaman zaman biri diğerine ağır basabilir ya da ikisi seni eşit derecede anlatıyor olabilir. Bu durumda her ikisinin de önerilerine bakmak daha anlamlı olur. Mesela "Düşünme Stili" kısmında bence ben hem C hem de D'yim. Diğerlerinde tek taraf ağır basıyor. Bu durumda BCWZ ve BDWZ'ye birlikte baktım.

2) Kişilik tipleri bu kadar değil. Ayrıca başka önemli konular da var. 
Bana BCWZ'de Makinist, Operasyon Analisti, Marangoz ve Bilgisayar Mühendisi alanlarını sunmuş. Analize yatkın olduğum doğrudur ve bahsi geçen mesleklerin de diğerlerine göre daha "Esnek" olduğu doğrudur fakat o kadar da "Sayısal beyinli" biri değilim. Ayrıca bilgisayar başında saatlerce oturabilecek bir yapıda da değilim. Konuşmayı, fikir ve duygu paylaşmayı ve yazmayı da çok seviyorum. Bu özelliklerimi göz önünde bulundurmak zorundayız. Bir de ben kuralları kendim koymayı severim ama koyduğum kurallara uymak açısından da oldukça kuralcıyımdır. Yani kuralcı biri illa ortada olan kurallara uyan kişi demek değil, kendi kurallarını yaratan sözde "Esnek" kişi de gayet kuralcı olabilir. Tam tersi, kuralcı olmayan biri yine de kuralları kendi belirlemek yerine var olanı takip etmeyi tercih edebilir. Sorumluluk alma durumu için de benzer bir skaladan bahsedebiliriz. Ben kendimden ve ölümcül sonucu olmayan kararlardan sorumlu olmayı seçtim mesela. Bir doktor ya da bina yapan mühendis ölümcül olabilen kararlar verirken, bir analist-finansçı-üretim uzmanı vb. bir şirketin ya da fabrikanın kapanmasına sebep olabilir kararıyla da. Ne kadar yüksek sorumluluk, o kadar stres diye düşünüyorum ben kendim için. Kimi insansa sorumluluğun getirdiği prestiji sever.
BDWZ kısmında Yazılım Mühendisi, Matematikçi, Psikiyatrist ve Üniversite Profesörü (Akademisyen) önerileri var. Yine analitik kısmına fazlaca eğilinmiş seçenekler ama Psikiyatrist ve Profesör (Ya da Doçent ya da Araştırma Görevlisi) kısmında yazma ve paylaşım kısmı bana bir yol gösteriyor.
Şimdi size yaptığım işi tanımlayacağım (Hem Öğrenci Koçluğu, hem Sosyoloji): İşimin özü dinlemeyi ve sorulara cevap vermeyi içeriyor. Dinleyip, analiz edip, yer yer araştırma yapıp sonuçları ya anlatıyorum ya da bildiğiniz üzere yazıyorum. Matematiksiz bir iş yapmıyorum zaten matematiksiz iş yok bu dünyada bence. Analiz kısmında "Çoğunluk-azınlık", "İstisna-Kaide", "Sıklık" kararı verirken, uygunluk hakkında düşünürken, deneme sonucu analizlerinde, anketleri SPSS'e girerken ya da yorumlarken, para işlerinde matematik illa ki var. Yine de sözel becerilerimin ağır bastığı bir iş bu. Ayrıca duygusal bir iş gibi görünse de aslında oldukça mantık ve dayanıklılık istiyor. Karşınızdaki öğrenci gerçekten üzücü bir şeyden bahsediyor olabilir ve sesinizin tonu asla değişemez ya da sinirlenemezsiniz. Duygu kontrolünün yüksek olması gereken bir alan bu. (Dolayısıyla önerileri hazırlayan kişinin özellikle rehberlik-psikoloji vs. kısmında biraz baştan savma iş yaptığını düşünmedim değil.)

3) E madem sonuç kesin değil neden buna bakıyoruz?
Çünkü bir fikir olması için, ayrıca ne İSTEMEDİĞİNİ netleştirmek de için. Çoğunuzda ne istediğini bilememe değil, ortada ne gibi farklı işler olduğunu bilememe durumu daha fazla. Hep klasik meslekler/bölümler çevresinde dönüp duran kişi sayısı çok fazla. Oysa o kaddaaaarr çoklar ki! Ve yeni meslekler de çıkıyor! Farklı şeyleri görmek, seçeneklerinizi fark etmek bu yolda önemli gerçekten.
Ne istediğini bilmeyen biri içinse ne istemediğini belirlemek de önemli bir adımdır.

4) Ne sevdiğimi bilmiyorum.
Aslında biliyorsun. Sadece onların mesleki olarak değerli birer bilgi olduğunun farkında değilsin. Başıboş bırakıldığında kendi kendine yapmayı tercih ettiğin şeylerin tamamı senin "Sevdiğin" şeylerdir. Yapabildiğin her şey senin becerindir. "Herkes yapar bunu." diye düşünmemelisin. Henüz tam anlamıyla yapamasan da bir gün yapmayı öğrenmek istediğin her şey de senin "Merak"ındır ki üniversiteye ve kurslara falan zaten bu merakı gidermek için gidiyoruz. Eğer canın hiçbir şey yapmak istemiyorsa ya da hiçbir şeyden zevk almadığını düşünüyorsan en yakın zamanda bir psikolojik destek almanda fayda var.

5) Tamam ne sevdiğimi, becerimi buldum sonra nasıl bunları bir araya getireceğim?
Son 3 saattir bunu düşünüyorum. Ben hangi mesleği nasıl birinin yapacağını nereden biliyorum diye düşünüyorum. Yıllar içinde birlikte çalıştığım insanları gözlemleyerek + İnsan Kaynakları Uzmanlığı eğitimi alarak öğrendim ve tabii sürekli de araştırarak. Ya kendin araştıracaksın, bu işin peşine tam olarak düşeceksin ya da bir profesyonelden (ben ya da güvendiğin başka bir kariyer uzmanından- koçlar bilmek zorunda değil.) hizmet alacaksın. Ben kendiminkini kendim buldum ama bulana kadar epey düşüp kalktım, baya da ileri geri gittim durdum. Seneler sürdü birazcık. Geç olsun güç olmasın demişler.

Ha not: Nihai hedefim profesör olmak, test tutturdu. Size çıkan sonuçlardaki mesleklere de bakın mutlaka, belki onlara bakarken asıl aradığınızı bulursunuz.

Yorumlar